Các loại kèn Harmonica phổ biến

Nói chung, Harmonica có 3 loại phổ biến: 

- Tremolo (Tradition, folk, nhạc Á Đông): Kèn có các loại 21 22 24 lỗ, dài từ 16~18cm. Kèn có 2 hàng lỗ, cho âm thanh kép, réo rắc, hạn chế về thăng giáng, cấu tạo note đơn giản, đủ 3 quãng 8, số lỗ tương ứng với số nốt nhạc, phổ biến ở các nước Á Đông, Việt Nam.

- Diatonic (Blue, Rock, Folk....): Có 10-12 lỗ (99% là loại 10 lỗ), mỗi lỗ sẽ có 2 nốt, tức là bạn có thể chơi được 20-24 nốt nhạc, chiều dài 10~12 cm, hình dáng nhỏ gọn, âm thanh đơn, ấm chắc, chơi được đa dạng dòng nhạc và kỹ thuật, có đủ mọi mức giá.

- Chromatic (Classical, Concert, Jazz, Blue, Folk....): Có các loại 12 14 16 lỗ, mỗi lỗ có thể chơi lên đến 4 nốt nhạc, tức là số nốt nhạc tương ứng là 48, 56 và 64 nốt, chiều dài 15~18 cm, có Cần bấm (slide) để chuyển từ nốt thường lên nốt thăng. Cấu tạo note đầy đủ 3 đến 4 quãng 8 full âm giai Chromatic (đầy đủ các note thăng giáng). Dòng kèn chuyên nghiệp, chơi được mọi thể loại nhạc, có thể bắt đầu cho người mới học hoặc người chơi muốn lên chuyên nghiệp.

Ngoài ra còn các loại kèn Bass, Chord, Octave, mini harp...

Đây là 3 loại Harmonica được nhiều người sử dụng nhất. Mỗi loại chỉ được thiết kế để chơi 1 tune (tone) nên mỗi loại lại có nhiều key khác nhau. Tùy theo sở thích mà người chơi có thể chọn cho mình một key nào đó. Hầu hết người chơi đều khuyến khích chọn key C. Nhưng những người chơi chuyên nghiệp bao giờ cũng có rất nhiều loại với các key khác nhau để chơi được nhiều bài hơn và phù hợp với thể loại mà mình chơi.

1. DIATONIC HARMONICA:

Diatonic là loại kèn thường gồm 10-12 lỗ (holes). Đây là loại kèn mà tôi rất thích chơi vì âm thanh ấm, chắc, phát ra âm đơn (single sound), dễ sử dụng các kỹ thuật: wahwah (hand effect), bend hoặc overblow, vibrato....

Thế nhưng, trong dòng Diatonic Harmonica lại có rất nhiều loại khác nhau về key, về cấu tạo....để thích hợp cho những thể loại nhạc nào đó. Ví dụ: Hiện nay Diatonic có: Blues Harp, Folk Harp, Cross Harp, Straight Harp, Soloist Harp.... 

Hiện nay, diatonic 10 holes là loại được sử dụng nhiều nhất trên thế giới vì tính nhỏ gọn của nó. Thế nhưng hầu hết các diatonic hiện nay đều là loại Straight Harp (Standard diatonic) -chỉ thích hợp với các thể loại nhạc phương Tây (Blue, rock....) nên cấu tạo của nó thiếu mất một note La (A) ở hole 3 (nếu sử dụng key C), điều này làm khó khăn trong việc chơi các bản nhạc dạng truyền thống, nhạc pop, ballad, trữ tình... Việt Nam, Á Châu.

Muốn chơi nhạc Truyền thống, Việt Nam, Châu Á, bạn phải tập kỹ thuật bend khá phức tạp, hoặc điều chỉnh lại lưỡi gà (reed) để tạo ra note bị thiếu trên kèn.

2. TREMOLO

Tremolo Harmonica là loại Harmonica có 2 hàng lỗ, thường gồm các loại: 16, 22, 21 và 24 lỗ. Đây là loại được bán nhiều nhất ở Việt Nam và các nước châu Á (Nhật, Đài Loan, TQ...), với đặc điểm là giá rẻ, cấu tạo note phù hợp với hầu hết thể loại nhạc Việt Nam, châu Á (trữ tình, tiền chiến, nhạc trẻ, nhạc ngoại quốc lời Việt,....)

 Đặc điểm của Tremolo Harmonica:

- Có 2 hàng lỗ, âm thanh dày, réo rắc.
- Nếu sử dụng Harmonica key C có thể chơi những bài có tone C và Am
- Được sử dụng nhiều ở các nước Đông Á, thích hợp với những thể loại nhạc truyền thống, dân ca....
- Hạn chế về chơi thăng giáng (có thể chơi được một số note thăng bằng cách sử dụng kỹ thuật bend)
- Có rất nhiều kỹ thuật từ đơn giản đến nâng cao có thể chơi trên kèn tremolo. Các Master of Harmonica ở Nhật Bản chính là những Master của Tremolo Harmonica.

3. Chromatic

Chromatic trước đây được cho là dòng kèn khó chơi, khó tiếp cận do giá cao, không có tài liệu học bằng tiếng Việt. Nhưng hiện nay, thị trường Việt Nam có nhiều model Chromatic giá rẻ với chất lượng khá tốt, tài liệu học cũng không còn hiếm hoi, nhiều người có thể tiếp cận.

Về khả năng chơi nhạc thì chromatic là vua của các loại Harmonica, có thể chơi đầy đủ các nốt thăng giáng từ 3 đến 4 quãng tám (kèn 12 đến 16 lỗ). Do đó kèn có thể chơi mọi loại nhạc, từ nhạc pop, ballad, nhạc trẻ... đến các loại cổ điển, classical... Có thể linh hoạt thay đổi nhiều tone chỉ cần 1 cây kèn (tất nhiên phải tập luyện mới đổi tone được)

Nếu bạn là người thích chơi những bản nhạc mà mình yêu thích bất kể bản nhạc đó là khóa gì và có bao nhiêu thăng gián thì Chromatic là sự lựa chọn số một của bạn. 

Nếu lo lắng kèn Chromatic khó chơi thì nó chỉ khó khi bạn không có hướng dẫn tập luyện từ cơ bản, hoặc khi chơi lên chuyên nghiệp, chơi solo nhạc cổ điển thì sẽ rất khó. Còn nếu chơi nhạc pop, ballad, nhạc trẻ, nhạc trữ tình, quê hương... thì rất đơn giản. Cũng dễ chơi như kèn Tremolo vậy, nhưng độc đáo hơn là tremolo sẽ có nhiều bài không chơi được do vướng các nốt thăng giáng, thì Chromatic sẽ xử lý được hết. 

4. MỘT SỐ LOẠI HARMONICA KHÁC

a. Mini harp

Các loại Harmonica mini không thiên về kỹ thuật nhưng lại thiên nhiều về tính trang trí, nó chỉ có 4 hoặc 5 lỗ (tức là 8 - 10 note) và rất nhỏ nên không phải ai cũng dễ dàng chơi được.

Harmonica trang trí là trang trí như thế nào? cho nó thêm sợi dây và bạn có thể làm dây chuyền đeo cổ --- cảm giác thế nào ? rất tuyệt vời.

Hoặc làm móc khóa!!

Thông thường bất cứ người chơi harmonica lâu năm nào cũng có 1 chiếc mini harp như vậy bên mình. Ngày nay miniharp không chỉ được ưa chuộng trong giới harmonica làm đồ trang trí mà nó còn trở thành quà tặng, quà lưu niệm cho bạn bè, người thân trong những dịp đặc biệt.

b/ Harmonica Ensemble

Là bộ kèn harmonica dùng để chơi đệm trong một band nhạc harmonica, có 2 loại là Bass harmonica - chơi note Trầm và Chord harmonica để đệm hợp âm, tạo nhịp điệu và nhạc nền cho band nhạc.
Chơi 2 loại kèn này hoàn toàn khác với các loại harmonica thông thường phía trên, bạn cần biết rất nhiều về nhạc lý, nhịp, điệu mới có thể phối hợp tốt với nhau.
2 Loại kèn này có giá rất khủng. Các nhãn hiệu hohner hay suzuki đều có giá từ 1000 USD, nhưng cũng có một số lựa chọn khác như các nhãn hiệu swan, kaine.z của TQ với giá thấp hơn rất nhiều tầm vài triệu VND.

+ Bass harmonica

+ Chord harmonica

Band nhạc harmonica: Broadway Harmonica gòm Kèn Chromatic, Tremolo, Bass và Chord harmonica.

Nguồn: Pagoda - Nghi Lăng H4U